[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Mówca ku niemu na chwilÄ™ wzrok obróciÅ‚. Obywatelu przechrzto¹¹p , podaj mi
chustkÄ™ .
*
Chleb
Tymczasem trwają poklaski i wrzaski. Chleba nam, chleba, chleba! Zmierć
¹p v m s k muskuÅ‚y.
¹p w e se em es dami Juliusz Kleiner zwraca uwagÄ™, że zestawienie tu serca i przesÄ…dów
wskazuje na siÄ™gniÄ™cie do haseÅ‚ rewolucji Êîancuskiej, która walczyÅ‚a z przesÄ…dami, jako nieopartymi na rozumie,
rozum zaś odrzucał postawę uczuciową, serce .
¹p x a a wÅ‚adca.
¹p y Ukazanie postaci przywódcy rewolucji we wstÄ™pie do Części III jako mówcy na zaimprowizowanej ad o
trybunie przemawiającego do tłumu, a więc jak gdyby od razu we właściwej mu akcji, jest zabiegiem interesują-
cym i może być odczytane jako wskazówka dla inscenizatora. Dokładny opis wyglądu i gestykulacji Pankracego
ukazuje go jako wprawnego przywódcę ludu demagoga. Postać Pankracego przyciągała uwagę wszystkich
badaczy Nie-Boskie komedii, którzy szukali dla woóa rewolucji pierwowzoru. We s ie do Nie-Boskie kome-
dii w wyd. Bibl. Nar. pisze Kleiner, że Pankracy, odarty z uroku poetyckiego, jest kontrastem bezwzględnym
Henryka. Tamten jest wyobraznią bez serca, on rozumem bez serca (& ) Tamten musi być malarsko piękny
on jest posągowo brzydki . Dalej pisze Kleiner, iż Pankracy ma coś z psychiki Napoleona. I jest, jak Napoleon
wobec monarchów, człowiekiem bez przodków, bez wykwintności rasowej, ale czującym, że w nim skupiła się
wola zbiorowa (s. XXXV). Podobnego zestawienia dokonał w połowie XIX w. krytyk młodoniemiecki , cy-
towany już A. Jung: Stary, dumny, upudrowany arystokratyzm, który swoją skłonność do użycia, poetyczne
zamiłowania i es i datuje od czasów Ludwika XIV, zostaje przeniesiony z Paryża do Warszawy i do swo-
ich zamków; demokratyzm, który przenika do szkoły wojskowej w Brienne, zapala prometejską żagiew swej
sławy od tulońskich lontów, zostaje przeniesiony na rękach wiwatującego ludu i osaóony na tronie; krótko
mówiąc: Mąż i Pankracy, szlachta i Napoleon muszą ulec (& ) (s. 30). Nadanie przywódcy rewolucji imienia
znaczącego ( a k a z gr.: Wszechwładca) jest jeszcze jednym sposobem charakteryzowania bohatera.
¹¹p a e e o od czasu rewolucji Êîancuskiej forma o a e (w miejsce dawnego pan ) weszÅ‚a
w skład słownika demokratycznego; e a nazwa nadawana %7łydom, którzy zmienili wyznanie z judaizmu
na chrześc3aństwo.
Nie-Boska komedia 28
panom, śmierć kupcom chleba, chleba!
Antysemityzm
a as am ki ka ksi a o a a a s o e e
Książka
Bracia moi podli, bracia moi mÅ›ciwi, bracia kochani, ssajmy¹¹¹ karty a m d ¹¹² jako
Matka
pierś mleczną, pierś żywotną, z której siła i miód płynie dla nas, dla nich gorycz i trucizna.
Ó Ó
Wąż
Jehowa pan nasz, a nikt inny. On nas porozrzucał wszęóie, On nami, gdyby
splotami niezmiernej gaóiny, oplótł świat czcicielów Krzyża, panów naszych, dumnych,
gÅ‚upich, niepiÅ›miennych¹¹³. Po trzykroć pluÅ„my na zgubÄ™ im po trzykroć prze-
klęstwo im.
Cieszmy się, bracia moi. Krzyż, wróg nasz, podcięty, zbutwiały, stoi óiś nad kałużą
krwi, a jak raz się powali, nie powstanie więcej. Dotąd pany go bronią.
Ó
Dopełnia się praca wieków, praca nasza markotna, bolesna, zawzięta. Zmierć pa-
nom po trzykroć pluńmy na zgubę im po trzykroć przeklęstwo im!
Wolność, Zbawienie,
Na wolności bez ładu, na rzezi bez końca, na zatargach i złościach, na ich głupstwie
Zmartwychwstanie
i dumie osaóim potęgę Izraela tylko tych panów kilku tych kilku jeszcze zepchnąć
w dół trupy ich przysypać rozwalinami Krzyża.
Ó
Krzyż znamię święte nasze woda chrztu połączyła nas z ludzmi uwierzyli po-
garóający miłości pogaróonych.
Wolność luói prawo nasze dobro ludu cel nasz uwierzyli synowie chrześc3an
w synów Kajfasza¹¹t .
Przed wiekami wroga umęczyli ojcowie nasi my go na nowo óiś umęczym i nie
zmartwychwstanie więcej.
Wąż
Chwil kilka jeszcze, jadu żmii¹¹u kropel kilka jeszcze a Å›wiat nasz, nasz, o bracia
moi!
Ó
Jehowa Pan Izraela, a nikt inny. Po trzykroć pluńmy na zgubę ludom po
[ Pobierz całość w formacie PDF ]